APV: eigen normen per gemeente?

Nee, er komen geen landelijke normen voor de overlast van particuliere houtstook. Stientje van Veldhoven, minister van Milieu en Wonen, herhaalde het onlangs nog eens nadrukkelijk. Dit betekent dat gedupeerden nog vrijwel altijd met lege handen staan. Moeten lokale overheden, de gemeenten, dan maar zélf normen gaan ontwikkelen?

Voor geluidsoverlast zijn maximum grenswaarden gesteld in de vorm van decibellen. Bij houtrookoverlast is het ontbreken van normen in landelijke wetgeving (Bouwbesluit 2012) de grote bottleneck om stookvervuiling in de woonomgeving aan te pakken.

Te hard rijden | Veel gemeenten gaan na klachten over een houtstoker niet over tot handhaving. Gemeenten die stokers wel beperkingen oplegden, kwamen bijna steevast van de koude kermis thuis. Belandt er tóch eens een zaak bij een rechter, dan stelt die de houtstoker vrijwel altijd in het gelijk. Rechtbanken vinden namelijk de bewijsvoering van gemeenten doorgaans onvoldoende; de overlast is immers bij het ontbreken van wettelijke normen niet aantoonbaar te maken. Dat is zoiets als: de wet zegt dat automobilisten niet te hard mogen rijden, maar legt nergens vast bij welke snelheid je de wet overtreedt. Dít is nou juist iets dat Stientje’s kabinet heel goed weet.

Lokale wetten | Bij gebrek aan landelijke normen, overwegen steeds meer Nederlandse gemeenten om zélf regels vast te leggen in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV). In zijn algemeenheid mogen gemeenten geen regels stellen die strijdig zijn met landelijke wetgeving; vraag is of dit wel mag bij onvolledige wetgeving, zoals in het Bouwbesluit. Indien gemeenten zelf regels gaan vaststellen, is het dus afwachten hoe de eerste rechtszaak uitpakt.

Hoewel het kabinet weigert landelijke normen te stellen, wordt wél samen met TNO gewerkt aan een systeem waarmee gemeenten beter dan nu luchtmetingen kunnen uitvoeren. Dat kán belangrijk zijn: de gemeente Enschede weigerde nog onlangs extra regels te stellen via zijn APV met als argument: het ontbreekt aan een adequate methodiek om overlast vast te stellen.

Verbod bij windkracht 2 | Oud-raadslid en Luchtfonds-adviseur Fred Leferink deed de gemeente Blaricum al eens een suggestie. In de APV zou een bepaling van de volgende strekking kunnen worden opgenomen: bij windstil weer (windkracht 2 of minder) of als een officieel (maar vrijblijvend) Stookalert van kracht is, geldt een totaalverbod op hout- en pelletstook.

Leferink deed ook een suggestie voor handhaving bij overlast op andere momenten: “Als bij de stoker twee keer binnen 24 uur sprake is van een forse overschrijding van de fijnstofnorm 10ug/m3 (het jaargemiddelde van Wereld Gezondheids Organisatie), legt de gemeente een stookverbod op. Tussen de twee metingen moet wel sprake zijn van een pauze van een uur of langer. De metingen hebben betrekking op de fijnstofsoort PM2.5, die meestal als maat wordt genomen, hoewel er ook nóg kleinere (en gevaarlijker) soorten zijn.

Model van VNG | Veel gemeenten baseren hun APV op de modelverordening van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG). Daarin staat weinig over houtstook. Wel is te lezen dat gemeenten voor paas- en oudejaarsvuren ontheffingen kunnen verlenen. Omdat snoeihout moet worden aangeboden aan de afvalverwerker, wordt gemeenten bovendien niet aangeraden voor verbranding hiervan ontheffingen te verlenen aan inwoners.

Ten aanzien van fakkels, terrashaarden, vuurkorven, buitenkeukens en barbecues staat in de modelverordening: gebruik toegestaan voor inwoners, tenzij ze gevaar of overlast voor de omgeving opleveren. Wanneer van overlast sprake is, staat verder niet uitgelegd en hiermee lijkt deze bepaling sterk op de landelijke wetsbepaling waaronder houtrookoverlast valt. Van paasvuur tot vuurkorf staat wél nog dít in de model-APV: nóóit mag afval verband worden, en dus ook géén afvalhout.

Normering van houtrookoverlast in de gemeentelijke APV? Indien de trend die zich nu aftekent werkelijkheid wordt, lopen we het risico dat in ons land een lappendeken aan regelgeving ontstaat. Voor de volksgezondheid én om het ontstaan van lokale stookpolitiekorpsen te voorkomen, is een totale uitfasering van houtstook in Nederland nog altijd het meest wenselijk. Althans, wat het Luchtfonds betreft.

Foto’s Shutterstock

Doneren aan Stichting Luchtfonds? Kijk hier.