Welke relevante rapporten zijn er?
Over stook van hout, pellets en biomassa is veel, héél veel gepubliceerd. Eén constante is: het is zeer schadelijk voor de gezondheid, zeker als de stook in de directe woonomgeving plaatsvindt. Het onderstaande overzicht is verre van compleet.
Het is bijna ondoenlijk om alle relevantie publicaties over houtstook op een rij te zetten. Om het overzichtelijk te houden beperkt het Luchtfonds zich tot bronnen uit de recente jaren. Geclusterd op hoofdonderwerp zetten we relevante rapporten, onderzoek en publicaties bij elkaar.
.
Houtstook en gezondheid
Aantal doden | Fijnstof, roet ofwel black carbon en PAK’s. Het zijn maar een paar van de grote boosdoeners die ontstaan bij het stoken van hout en pellets. Lars Hein, hoogleraar ecosystemen in Wageningen, gaat er in dit artikel in Tijdschrift Milieu dieper op in. Heins voorlopige taxatie is dat in Nederland jaarlijks 900 tot 2700 mensen aan houtstook overlijden. Inmiddels hanteert Lars Hein overigens een minimum aantal van 3000 houtstookdoden in ons land. ■ Hier ga je naar de pdf van het artikel van Lars Hein in Tijdschrift Milieu in 2018.
Harmful Effects | Amerikaanse wetenschappers inventariseerden vrijwel al het bekende onderzoek over houtstook en gezondheid in het rapport The Harmful Effects of Wood Smoke. Een uitgave van EHHI ofwel Environment & Human Health Inc. ■ Hier ga je rechtstreeks naar de pdf van het rapport.
.
Feiten, cijfers en beleid
Motivaction | Motivaction onderzocht in 2018/2019 voor Milieu Centraal de omvang van de houtstookproblematiek in Nederland. Conclusie: bijna eenderde van de mensen heeft er wel eens last van. Omgerekend ruim één miljoen Nederlanders (inclusief kinderen) zeggen dat houtstook bij hen tot ernstige gezondheidsklachten leidt. ■ Hier ga je rechtstreeks naar de pdf van het rapport.
Planbureau | In dit rapport van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) over Nationaal Luchtbeleid wordt duidelijk geschetst hoeveel effect houtstook heeft op de luchtvervuiling in ons land. Het aandeel van de houtstook in deze problematiek zal enkel toenemen de komende jaren. ■ Hier vind je het PBL-rapport als pdf.
Schone Lucht Akkoord | Volgens het CBS verstoken huishoudens in Nederland samen jaarlijks meer dan een miljard kilo aan hout. Het Schone Lucht Akkoord van de rijksoverheid vermeldt het. Bedoeling is dat lagere overheden de uitvoering van maatregelen ter hand nemen om onze Nederlandse lucht schoner te maken. De aanpak van houtstook wordt genoemd, maar de maatregelen lijken weinig concreet. ■ Hier vind je het Schone Lucht Akkoord.
IBO | IBO is de afkorting van Interdepartementaal Beleidsonderzoek. Het gaat om onderzoek dat verschillende departementen ofwel ministeries raakt. Het IBO-onderzoek over Luchtkwaliteit ligt dus op de tafel van de kabinetsleden en de Tweede Kamer. En in dit rapport uit 2019 staat heel duidelijk dat met een houtstookverbod enorme gezondheidswinst valt te behalen in ons land. ■ Hier vind je het IBO-rapport als pdf. Aanbevolen zoekwoord: “hout”.
Vlaamse rapporten | In Vlaanderen wordt de luchtkwaliteit periodiek onderzocht door de Vlaamse Milieumaatschappij. Het onderzoek gebeurt daar veel stelselmatiger, grondiger en gedetailleerder dan in ons land. Het levert steevast diepgravende en doorwrochte rapporten op. Veel aandacht wordt besteed aan houtstook en de vervuilende en schadelijke stoffen die het voortbrengt. ■ Hier vind de laatste editie van het Vlaamse luchtrapport.
.
Juridische zaken
Rechtbank | De partijen in rechtszaken over houtstook zijn doorgaans stookgedupeerden, de gemeente als verantwoordelijke voor handhaving én eventueel de stoker. Omdat in de wet overlastnormen ontbreken, verwijzen rechters zaken vaak terug naar de gemeente. ■ Hier een zaak van rechtbank Oost-Brabant als pdf.
Raad van State | Nadat stookgedupeerden veelal bot vangen bij de rechtbank (vaak in zaken tegen de gemeente als “handhaver”) volgt niet zelden een gang naar de Raad van State. Ook die beschikte in tientallen zaken negatief voor de stookgedupeerde. Dat gebeurde ook in deze zaak, waar vrijwel alle denkbare argumenten en rapporten tégen houtstook op tafel kwamen. ■ Hier vind je het verslag van de Raad van State als pdf.
Advies aan rechters | Vanwege gebrekkige landelijke wetgeving omtrent overlast van houtrook, wijzen rechters conflicten hierover meestal terug naar de gemeente. Hierdoor staan houtstookgedupeerden meestal in de kou, want de facto trekken vrijwel altijd stokers aan het langste eind. Dit rapport van Stichting Stab bevat adviezen voor rechters. ■ Hier vind je de pdf van het STAB-rapport.
.
Lokale documenten
Motie Helmond | Gemeenten zeggen (te) weinig mogelijkheden te hebben om overlast van houtstook aan te pakken. Ze treden niet of nauwelijks handhavend op. Serieuze metingen worden eigenlijk niet verricht. Deze motie uit 2019 van raadsfracties in Helmond draagt de burgemeester en wethouders op meer actie te ondernemen. ■ Hier vind je de pdf van de Helmondse motie.
Gemeente Schagen | Naar aanleiding van inspraak van een vertegenwoordigster van het Luchtfonds, beschreef het college van de gemeente Schagen hoe zij omgaat met houtrookoverlast. Het antwoord van de wethouder aan de gemeenteraad geeft een inkijk in het beleid dat gemeenten in Nederland volgen. ■ Hier vind je het memo van de wethouder in Schagen.
Ademvrijheid | Meldpunt Houtrookoverlast Winterswijk is een lokaal initiatief. De gemeente Winterswijk gaf aan slechts een paar (spontane) klachten jaarlijks te ontvangen. Het Meldpunt kreeg er na slechts één oproep tientallen binnen, die geïnventariseerd werden. ■ Hier ga je rechtstreeks naar de pdf van het verslag.
